در این بخش از سایت روزانه یک آیه از قرآن همراه با ترجمه قرار میگیرد . انتخاب این آیات بر اساس سر فصل های کتاب حفظ موضوعی قرآن کریم می باشد که شامل ۳۰۰ موضوع از آیات اعتقادی , فروع دین و اخلاقی می باشد . از علاقمندان دعوت می شود برای حفظ موضوعی هر روز به این بخش از سایت مراجعه کنند .
—————————————————————————————————————–
>۱۶۵<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ج) ایمان
۳ – ضرورت همراهی ایمان با عمل صالح
لَيْسَ بِأَمَانِيِّكُمْ وَلَا أَمَانِيِّ أَهْلِ الْكِتَابِ ۗ مَنْ يَعْمَلْ سُوءًا يُجْزَ بِهِ وَلَا يَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا ﴿١٢٣﴾ وَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا ﴿١٢٤﴾
[كيفر و پاداش] نه بر وفق آرزوهاىِ [واهىِ] برخى از شما [مسلمانان] است ، و نه بر وفق آرزوهاىِ [پوچِ] اهل كتاب . هر كس مرتكب كار زشتى شود ، به آن كيفر داده مىشود ؛ و در برابر خدا سرپرست و ياورى براى خود نخواهد يافت .«123» و كسانى از مردان يا زنان كه بخشى از كارهاى شايسته را انجام دهند ، در حالى كه مؤمن باشند ، نهايتاً وارد بهشت مىشوند ، و به اندازه گودى پشت هسته خرما مورد ستم قرار نمىگيرند .«124»(نسا)
—————————————————————————————————————–
>۱۶۴<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ج) ایمان
۲ – نتیجه ایمان , رهایی از عذاب جهنم
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلَىٰ تِجَارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿١٠﴾ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿١١﴾ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَيُدْخِلْكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ۚ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿١٢﴾
اى اهل ايمان ! آيا شما را به تجارتى راهنمايى كنم كه شما را از عذابى دردناك نجات مىدهد ؟«10» به خدا و پيامبرش ايمان آوريد ، و با اموال و جانهايتان در راه خدا جهاد كنيد ؛ اين [ايمان و جهاد] اگر [به منافع فراگير و جاويدان آن] معرفت داشتيد ، براى شما [از هر چيزى] بهتر است ؛«11» تا گناهتان را بيامرزد ، و شما را در بهشتهايى كه از زيرِ [درختانِ] آن نهرها جارى است و خانههاى پاكيزه در بهشتهاى جاويدان درآورد ؛ اين است كاميابى بزرگ .«12»(صف)
—————————————————————————————————————–
>۱۶۳<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ج) ایمان
۱ – نکوهش ایمان زبانی
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلَىٰ حَرْفٍ ۖ فَإِنْ أَصَابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ ۖ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ ﴿١١﴾
و برخى از مردماند كه خدا را يك سويه [و بر پايه دستيابى به امور مادى] مىپرستند ، پس اگر خيرى [چون ثروت ، مقام و اولاد] به آنان برسد به آن آرامش يابند ، و اگر بلايى [چون بيمارى ، تهيدستى و محروميت از عناوين اجتماعى] به آنان برسد [از پرستش خدا] عقب گرد مىكنند [و به بىدينى و ارتداد مىگرايند] ، دنيا و آخرت را از دست دادهاند ، و اين است همان زيان آشكار .«11»(حج)
—————————————————————————————————————–
>۱۶۲<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ب) آثار تقوا
۶ – نزول برکات
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَىٰ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ وَلَٰكِنْ كَذَّبُوا فَأَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿٩٦﴾
و اگر اهل شهرها و آبادىها ايمان مىآوردند و پرهيزكارى پيشه مىكردند ، يقيناً [درهاىِ] بركاتى از آسمان و زمين را بر آنان مىگشوديم ، ولى [آيات الهى و پيامبران را] تكذيب كردند ، ما هم آنان را به كيفر اعمالى كه همواره مرتكب مىشدند [به عذابى سخت] گرفتيم .«96»(اعراف)
—————————————————————————————————————–
>۱۶۱<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ب) آثار تقوا
۵ – ورود به بهشت
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَاهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ ﴿٦٥﴾
و اگر اهل كتاب [به آيين اسلام] ايمان مىآوردند و پرهيزكارى مىكردند ، يقيناً گناهانشان را محو مىكرديم ، و آنان را در بهشتهاى پر نعمت در مىآورديم . «65»(مائده)
—————————————————————————————————————–
>۱۶۰<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ب) آثار تقوا
۴ – پوشاندن گناهان
ذَٰلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنْزَلَهُ إِلَيْكُمْ ۚ وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُعْظِمْ لَهُ أَجْرًا ﴿٥﴾
اين حقايق بيان شده احكام خداست كه آنها را به سوى شما نازل كرده است ؛ و هر كس از خدا پروا كند ، گناهانش را از او محو مىكند و پاداش او را بزرگ مىدارد .«5»(طلاق)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۹<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ب) آثار تقوا
۳ – آسانی کارها
… وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا﴿٤﴾
… و هر كه از خدا پروا كند براى او در كارش آسانى قرار مىدهد .«4»(طلاق)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۸<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ب) آثار تقوا
۲ – راه گشایی در مشکلات
… وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا ﴿٢﴾ وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُۚ وَمَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ ۚقَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا ﴿٣﴾
و هر كه از خدا پروا كند ، خدا براى او راه بيرون شدن [از مشكلات و تنگناها را] قرار مىدهد .«2» و او را از جايى كه گمان نمىكند روزى مىدهد ، و كسى كه بر خدا توكل كند ، خدا برايش بس است ، يقيناً خدا فرمان و خواستهاش را [به هر كس كه بخواهد] مىرساند ؛ قطعاً براى هر چيزى اندازهاى قرار داده است .«3»(طلاق)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۷<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
ب) آثار تقوا
۱ – توانایی تشخیص حق از باطل
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿٢٩﴾
اى اهل ايمان ! اگر [در همه امورتان] از خدا پروا كنيد ، براى شما [بينايى و بصيرتى ويژه] براى تشخيص حق از باطل قرار مىدهد ، و گناهانتان را محو مىكند ، و شما را مىآمرزد ؛ و خدا داراى فضل بزرگ است .«29»(انفال)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۶<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۲ – تقوا
الف ) تقوا , ملاک برتری
يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ۚ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ ۚإِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ ﴿١٣﴾
اى مردم ! ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و ملت ها و قبيله ها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد . بىترديد گرامىترين شما نزد خدا پرهيزكارترين شماست . يقينا خدا دانا و آگاه است .«13»(حجرات)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۵<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
د ) تاثیر نماز شب در خودسازی
۲ – نماز شب , ویژیگی برجسته پرهیزکاران
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ﴿١٥﴾ آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُحْسِنِينَ ﴿١٦﴾ كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ ﴿١٧﴾ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ﴿١٨﴾
بىترديد پرهيزكاران در بهشتها و چشمه سارهايند .«15» آنچه را پروردگارشان به آنان عطا كرده دريافت مىكنند ؛ زيرا آنان پيش از اين همواره نيكوكار بودند .«16» آنان اندكى از شب را مىخوابيدند [و بيشتر آن را به عبادت و بندگى مىگذراندند.] «17» و سحرگاهان از خدا درخواست آمرزش مىكردند .«18»(ذاریات)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۴<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
د ) تاثیر نماز شب در خودسازی
۱ – تاثیر نماز شب در خودسازی
وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا ﴿٧٩﴾
و پاسى از شب را براى عبادت و بندگى بيدار باش كه اين افزون [بر واجب ،] ويژه توست ، اميد است پروردگارت تو را [به سبب اين عبادت ويژه] به جايگاهى ستوده برانگيزد .«79»(اسرا)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۳<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
ج ) اهمیت ذکر و یاد خدا در خودسازی
ذکر , موجب یاد خداوند از بندگان
فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ ﴿١٥٢﴾
پس مرا ياد كنيد تا شما را ياد كنم و مرا سپاس گزاريد و كفران نعمت نكنيد .«152»(بفره)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۲<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
ج ) اهمیت ذکر و یاد خدا در خودسازی
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا ﴿٤١﴾ وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا ﴿٤٢﴾ هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۚ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا ﴿٤٣﴾
اى اهل ايمان ! خدا را بسيار ياد كنيد ،«41» و صبح و شام او را تسبيح گوييد .«42» اوست كه با فرشتگان خود بر شما درود مىفرستد تا شما را از تاريكىها به سوى نور بيرون آورد ، و او به مؤمنان مهربان است .«43»(احزاب)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۱<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
ب ) اهمیت تزکیه نفس
۴ – تاثیر رحمت و فضل الهی در خودسازی
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ۚوَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ ۚ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ مَا زَكَىٰ مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَدًا وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿٢١﴾
اى مؤمنان ! از گامهاى شيطان پيروى نكنيد ؛ و هر كه از گامهاى شيطان پيروى كند [هلاك مىشود] زيرا شيطان به گناه آشكار و عمل ناپسند فرمان مىدهد ؛ و اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود ، هرگز احدى از شما [از عقايد باطل و اعمال و اخلاق ناپسند] پاك نمىشد ، ولى خدا هر كه را بخواهد پاك مىكند ؛ و خدا شنوا و داناست .«21»(نور)
—————————————————————————————————————–
>۱۵۰<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
ب ) اهمیت تزکیه نفس
۳ – پاداش دوری ازهوای نفس
وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿٤٠﴾ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَىٰ ﴿٤١﴾
و اما كسى كه از ايستادن در پيشگاه پروردگارش [در قيامت براى محاسبه پروندهاش] ترسيده و وجودش را از هوا و هوس بازداشته است ؛«40» بىترديد جايگاهش بهشت است .«41»(نازعات)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۹<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
ب ) اهمیت تزکیه نفس
۲ – عاقبت پیروی ازهوای نفس
أَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَىٰ عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَنْ يَهْدِيهِ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ ﴿٢٣﴾
آيا كسى كه معبودش را خواستههاى نامشروع هواى نفس خود قرار داده ديدى ؟ خدا او را از روى آگاهى خود [بر اينكه شايسته هدايت نيست] گمراه كرد ، و بر گوش و دلش مُهرِ [تيره بختى] نهاد ، و بر چشم [دلش] پردهاى قرار داده است ، پس بعد از خدا چه كسى است كه او را هدايت كند ؟ آيا متذكّر [حقايق] نمىشويد ؟«23»(جاثیه)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۸<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
ب ) اهمیت تزکیه نفس
۱ – محاسبه و مراقبه نفس
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿١٨﴾ وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿١٩﴾
اى اهل ايمان ! از خدا پروا كنيد و هر كسى بايد با تأمل بنگرد كه براى فرداى خود چه چيزى پيش فرستاده است ، و از خدا پروا كنيد ؛ يقيناً خدا به آنچه انجام مىدهيد آگاه است .«18» و مانند كسانى مباشيد كه خدا را فراموش كردند ، پس خدا هم آنان را دچار خودفراموشى كرد ؛ اينان بدكار و نافرماناند .«19»(حشر)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۷<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
ب ) اهمیت تزکیه نفس
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ أَنْفُسَكُمْ ۖ لَا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ ۚ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿١٠٥﴾
اى اهل ايمان ! مراقبِ [ايمان و ارزشهاى معنوىِ] خود باشيد ؛ اگر شما هدايت يافتيد ، گمراهى كسى كه گمراه شده به شما زيانى نمىرساند . بازگشت همه شما به سوى خداست ؛ پس شما را از آنچه انجام مىداديد ، آگاه خواهد كرد .«105»(مائده)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۶<
بخش سوم : آیات اخلاقی
فصل اول : مباحث کلی
۱ – خود سازی و تربیت نفس
الف ) عبادت , هدف خلقت
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ﴿٥٦﴾
جن و انس را جز براى اينكه مرا بپرستند نيافريديم ؛«56»(ذاریات)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۵<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل دوم : برخی احکام ازدواج و نگاه
۲ – عفاف و حجاب
هـ ) رعایت عفاف در گفتار با نامحرم
يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّسَاءِ ۚ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا ﴿٣٢﴾
اى همسران پيامبر ! شما اگر پرهيزكارى پيشه كنيد [از نظر منزلت و موقعيت] مانند هيچ يك از زنان نيستيد ، پس در گفتار خود ، نرمى و طنّازى [چنانكه عادت بيشتر زنان است] نداشته باشيد تا كسى كه بيمار دل است طمع كند ، و سخن پسنديده گوييد .«32»(احزاب)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۴<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل دوم : برخی احکام ازدواج و نگاه
۲ – عفاف و حجاب
د) رعایت عفاف در ارتباط با نامحرم
… وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ۚذَٰلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ ۚ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا ۚ إِنَّ ذَٰلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا ﴿٥٣﴾
… و زمانى كه از همسرانش متاعى خواستيد از پشت پرده و حجاب از آنان بخواهيد ، كه اين براى قلب شما و قلبهاى آنان پاكيزهتر است . و شما را نسزد [و جايز نباشد] كه پيامبر خدا را آزار دهيد . و بر شما هرگز جايز نيست كه پس از او با همسرانش ازدواج كنيد ؛ كه اين [كار] نزد خدا بزرگ است .«53»(احزاب)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۳<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل دوم : برخی احکام ازدواج و نگاه
۲ – عفاف و حجاب
ج) علم خداوند به نگاه پنهانی به نامحرمان
يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِي الصُّدُورُ ﴿١٩﴾
[او] چشمهايى را كه به خيانت [به نامحرمان] نگاه مىكند و آنچه را سينهها پنهان مىدارند مىداند .«19»(غافر)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۲<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل دوم : برخی احکام ازدواج و نگاه
۲ – عفاف و حجاب
ب ) رعایت عفاف در نگاه به نا محرم
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿٣٠﴾ وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ… ﴿٣١﴾
به مردان مؤمن بگو : چشمان خود را [از آنچه حرام است مانند ديدن زنان نامحرم و عورت ديگران] فرو بندند ، و شرمگاه خود را حفظ كنند ، اين براى آنان پاكيزهتر است ، قطعاً خدا به كارهايى كه انجام مىدهند ، آگاه است .«30» و به زنان باايمان بگو : چشمان خود را از آنچه حرام است فرو بندند ،..«31»(نور)
—————————————————————————————————————–
>۱۴۱<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل دوم : برخی احکام ازدواج و نگاه
۲ – عفاف و حجاب
الف ) وجوب حجاب و حکمت آن
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا ﴿٥٩﴾
اى پيامبر ! به همسرانت و دخترانت و همسران كسانى كه مؤمن هستند بگو : چادرهايشان را بر خود فرو پوشند [تا بدن و آرايش و زيورهايشان در برابر ديد نامحرمان قرار نگيرد .] اين [پوشش] به اينكه [به عفت و پاكدامنى] شناخته شوند نزديكتر است ، و در نتيجه [از سوى مردم بىتقوا] مورد آزار قرار نخواهند گرفت ؛ و خدا همواره بسيار آمرزنده و مهربان است .«59»(احزاب)
——————————————————————————————————————
>۱۴۰<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل دوم : برخی احکام ازدواج و نگاه
۱ – تاکید بر ازدواج و پرهیز از راه های نا مشروع
ب ) حرمت زنا
وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا ۖ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا ﴿٣٢﴾
و نزديك زنا نشويد كه كارى بسيار زشت و راهى بد است .«32»(اسرا)
——————————————————————————————————————
>۱۳۹<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل دوم : برخی احکام ازدواج و نگاه
۱ – تاکید بر ازدواج و پرهیز از راه های نا مشروع
الف ) تاکید بر ازدواج
وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنْكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِنْ يَكُونُوا فُقَرَاءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ۗ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿٣٢﴾ وَلْيَسْتَعْفِفِ الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ نِكَاحًا حَتَّىٰ يُغْنِيَهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِه …
[مردان و زنان] بىهمسر و غلامان و كنيزان شايسته خود را همسر دهيد ؛ اگر تهيدستاند ، خدا آنان را از فزونبخشى خود بىنياز مىكند ؛ و خدا بسيار عطا كننده و داناست .«32» و كسانى كه [وسيله] ازدواجى نمىيابند بايد پاكدامنى پيشه كنند تا خدا آنان را از فزون بخشى خود توانگر سازد . … « 33»(نور)
——————————————————————————————————————
>۱۳۸<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۹ – تبری
الف ) تاکید بر تبری از دشمنان
۲- مقدم داشتن ایمان بر همه روابط
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمَانِ ۚوَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿٢٣﴾
اى اهل ايمان ! اگر پدرانتان و برادرانتان كفر را بر ايمان ترجيح دهند ، آنان را دوستان و سرپرستان خود مگيريد ؛ و كسانى از شما كه آنان را دوست و سرپرست خود گيرند ، اينان هستند كه ستمكارند .«23»(توبه)
——————————————————————————————————————
>۱۳۷<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۹ – تبری
الف ) تاکید بر تبری از دشمنان
۱- نهی از دوستی با کافران
إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿٩﴾
خدا فقط شما را از دوستى با كسانى نهى مىكند كه در كار دين با شما جنگيدند ، و از ديارتان بيرون راندند ، و در بيرون راندنتان به يكديگر كمك كردند تا [به خاطر اين سختگيرى] با آنان دوستى كنيد . و تنها كسانى كه با آنان دوستى كنند ستمكاراند .«9»(ممتحنه)
——————————————————————————————————————
>۱۳۶<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۸ – تولی
د ) ولایت مومنان نسبت به یکدیگر
وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿٧١﴾
مردان و زنان با ايمان دوست و يار يكديگرند ؛ همواره به كارهاى شايسته فرمان مىدهند و از كارهاى زشت و ناپسند بازمىدارند ، و نماز را برپا مىكنند ، و زكات مىپردازند ، و از خدا و پيامبرش اطاعت مىنمايند ؛ يقيناً خدا آنان را مورد رحمت قرار مىدهد ؛ زيرا خدا تواناى شكستناپذير و حكيم است .«71»(توبه)
——————————————————————————————————————
>۱۳۵<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۸ – تولی
ج ) ولایت اهل بیت بر مومنان
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ ﴿٥٥﴾
سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانى [مانند على بن ابىطالباند] كه همواره نماز را برپا مىدارند و در حالى كه در ركوعند [به تهيدستان] زكات مىدهند .«55»(مائده)
——————————————————————————————————————
>۱۳۴<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۸ – تولی
ب ) ولایت پیامبر بر مومنان
النَّبِيُّ أَوْلَىٰ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ۖ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ ۗ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُهَاجِرِينَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَىٰ أَوْلِيَائِكُمْ مَعْرُوفًا ۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا ﴿٦﴾
پيامبر ، نسبت به مؤمنان از خودشان اولى و سزاوارتر است ، و همسرانش مادران آنانند ، و بر طبق كتاب خدا دارندگان قرابت نسبى [در ميراث بردنِ] از يكديگر از مؤمنان و مهاجران [كه پيش از اين بر پايه ايمان و هجرت ميراث مىبردند] سزاوارترند ، مگر اينكه بخواهيد [در وصيت كردن به پرداخت ارث] درباره دوستانتان احسان كنيد كه اين امرى ثبت شده در كتاب [خدا] ست .«6»(احزاب)
——————————————————————————————————————
>۱۳۳<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۸ – تولی
الف ) ولایت خداوند بر مومنان
اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِۖ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ ۗ أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿٢٥٧﴾
خدا سرپرست و يار كسانى است كه ايمان آوردهاند ؛ آنان را از تاريكىها [ى جهل ، شرك ، فسق وفجور] به سوى نورِ [ايمان ، اخلاق حسنه و تقوا] بيرون مىبرد . و كسانى كه كافر شدند ، سرپرستان آنان طغيان گرانند كه آنان را از نور به سوى تاريكىها بيرون مىبرند ؛ آنان اهل آتشاند و قطعاً در آنجا جاودانهاند .«257»(بفره)
——————————————————————————————————————
>۱۳۲<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۷ – امر به معروف و نهی از منکر
هـ ) دعوت به تبلیغ عملی
أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿٤٤﴾
آيا مردم را به نيكى فرمان مىدهيد و خود را [در انجام دادن نيكى] فراموش مىكنيد ؟ در حالى كه كتاب [تورات را كه با شدت به نيكى دعوتتان كرده] مىخوانيد . آيا [به وضع زيانبار خود] نمىانديشيد ؟«44»(بفره)
——————————————————————————————————————
>۱۳۱<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۷ – امر به معروف و نهی از منکر
د ) ضرورت تشکیل گروه های امر به معروف و نهی از منکر
وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿١٠٤﴾
و بايد از شما گروهى باشند كه [همه مردم را] به سوى خير [اتحاد ، اتفاق ، الفت ، برادرى ، مواسات و درستى] دعوت نمايند ، و به كار شايسته وادارند ، و از كار ناپسند بازدارند ؛ يقيناً اينان رستگارند .«104»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>۱۳۰<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۷ – امر به معروف و نهی از منکر
ج ) ترک نهی از منکر , عامل فساد امت های پیشین
فَلَوْلَا كَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِكُمْ أُولُو بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسَادِ فِي الْأَرْضِ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّنْ أَنْجَيْنَا مِنْهُمْ ۗ وَاتَّبَعَ الَّذِينَ ظَلَمُوا مَا أُتْرِفُوا فِيهِ وَكَانُوا مُجْرِمِينَ ﴿١١٦﴾
پس چرا در ميان امتهايى كه پيش از شما بودند ، مصلحانى دلسوز نبودند كه [مردم را] از فساد در زمين بازدارند ؟ مگر اندكى كه [به سبب بازداشتن مردم از فساد] نجاتشان داديم . و آنان كه ستم كردند ، دنبالهرو [و دل بسته] چيزى از نعمت و ثروت شدند [كه در آن به طغيان افتادند] و آنان گنهكار بودند .«116»(هود)
——————————————————————————————————————
>۱۲۹<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۷ – امر به معروف و نهی از منکر
ب ) عواقب امر به معروف و نهی از منکر
وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً ۖ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿٢٥﴾
و از عذابى [كه نتيجه گناهان گوناگون است] بپرهيزيد ، [عذابى] كه فقط به ستمكاران از شما نمىرسد [بلكه وقتى نازل شود ، همه را فرا مىگيرد ، ستمكاران را به خاطر ستم و اهل ايمان را به سبب اختلاف و نزاع و ترك امر به معروف و نهى از منكر] و بدانيد كه خدا سخت كيفر است .«25»(انفال)
——————————————————————————————————————
>۱۲۸<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۷ – امر به معروف و نهی از منکر
الف ) برتری مسلمانان به جهت امر به معروف و نهی از منکر
كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ ۗوَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ ۚ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿١١٠﴾
شما بهترين امتى هستيد كه [براى اصلاح جوامع انسانى] پديدار شدهايد ، به كار شايسته فرمان مىدهيد و از كار ناپسند بازمىداريد ، و [از روى تحقيق و معرفت و صدق و اخلاص] به خدا ايمان مىآوريد . و اگر اهل كتاب ايمان مىآوردند قطعاً براى آنان بهتر بود ؛ برخى از آنان مؤمن [به قرآن و پيامبرند] و بيشترشان بدكار و نافرمانند .«110»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>۱۲۷<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۶ – حج
… وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا ۚ وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ ﴿٩٧﴾
… و خدا را حقّى لازم بر عهده مردم است كه [براى اداى مناسك حج] آهنگ آن خانه كنند ، [البته] كسانى كه [از جهت سلامت جسمى و توانمندى مالى و باز بودن مسير] بتوانند به سوى آن راه يابند ، و هر كه ناسپاسى ورزد [و از رفتن به آنجا خوددارى كند ، به خود زيان زده] ؛ زيرا خدا از جهانيان بىنياز است .«97»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>۱۲۶<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۵- جهاد
ب ) مقام جهادگران
وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ ﴿١٦٩﴾فَرِحِينَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَيَسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿١٧٠﴾ يَسْتَبْشِرُونَ بِنِعْمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضْلٍ وَأَنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿١٧١﴾
هرگز گمان مبر آنان كه در راه خدا كشته شدند مردگانند ، بلكه زندهاند و نزد پروردگارشان روزى داده مىشوند .«169» در حالى كه خدا به آنچه از بخشش و احسان خود به آنان عطا كرده شادمانند ، و براى كسانى كه از پى ايشانند و هنوز به آنان نپيوستهاند [و سرانجام به شرف شهادت نايل مىشوند] شادى مىكنند ، كه نه بيمى بر آنان است ونه اندوهگين مىشوند .«170» [شهيدان] به نعمت و فضلى از سوى خدا و اينكه خدا پاداش مؤمنان را تباه نمىكند ، شادمان و مسرورند .«171»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>۱۲۵<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۵- جهاد
الف ) اهمیت جهاد
وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ﴿١٩٠﴾
و در راه خدا با كسانى كه با شما مىجنگند بجنگيد ، و [هنگام جنگ از حدود الهى] تجاوز نكنيد ، كه خدا تجاوزكاران را دوست ندارد .«190»(بفره)
——————————————————————————————————————
>۱۲۴<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۴- خمس
وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَىٰ وَالْيَتَامَىٰ وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿٤١﴾
و بدانيد هر چيزى كه [از راه جهاد يا كسب يا هر طريق مشروعى] به عنوان غنيمت و فايده به دست آوريد [كم باشد يا زياد] يك پنجم آن براى خدا و رسول خدا صلىاللهعليهوآله و خويشان پيامبر ، و يتيمان و مسكينان و در راه ماندگان است ، اگر به خدا و آنچه بر بندهاش روز جدا كننده حق از باطل ، روز رويارويى دو گروه [مؤمن وكافر در جنگ بدر] نازل كرديم ، ايمان آوردهايد [پس آن را به عنوان حقّى واجب به خدا و رسول و ديگر نامبردگان بپردازيد] ؛ و خدا بر هركارى تواناست .«41»(انفال)
——————————————————————————————————————
>۱۲۳<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۳- زکات
خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ ۖ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿١٠٣﴾
از اموالشان زكاتى دريافت كن كه به سبب آن [نفوس و اموالشان را] پاك مىكنى ، و آنان را رشد و تكامل مىدهى ؛ و [به هنگام دريافت زكات] آنان را دعا كن ؛ زيرا دعاى تو مايه آرامش براى آنان است ؛ و خدا شنوا و داناست .«103»(توبه)
——————————————————————————————————————
>۱۲۲<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۲- روزه
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿١٨٣﴾
اى اهل ايمان ! روزه بر شما مقرّر شده ، همان گونه كه بر پيشينيان شما مقرّر شد ، تا پرهيزكار شويد .«183»(بفره)
——————————————————————————————————————
>۱۲۱<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۱- نماز
ج ) حکمت و فواید نماز
جلوگیری از ارتکاب منکرات
اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ ۖ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ ۗ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ ﴿٤٥﴾
آنچه را از اين كتاب به تو وحى شده است ، بخوان و نماز را برپا دار ، يقيناً نماز از گناهان آشكار، و كارهاى ناپسند باز مىدارد ؛ و همانا ذكر خدا بزرگتر است ، و خدا آنچه را انجام مىدهيد مىداند .«45»(عنکبوت)
——————————————————————————————————————
>۱۲۰<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۱- نماز
ج ) حکمت و فواید نماز
بهترین وسیله یاد خدا
… وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي ﴿١٤﴾
… و نماز را براى ياد من برپا دار .«14»(طه)
——————————————————————————————————————
>۱۱۹<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۱- نماز
ب ) مداومت بر انجام نماز
حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلَاةِ الْوُسْطَىٰ وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ ﴿٢٣٨﴾
بر همه نمازها و به ويژه نماز ميانه [كه بر اساس پارهاى از روايات ، نماز ظهر است] محافظت كنيد ، و [هنگام عبادت] فروتنانه براى خدا قيام كنيد .«238»(بقره)
——————————————————————————————————————
>۱۱۸<
بخش دوم : آیات فروع دین و احکام
فصل اول
۱- نماز
الف ) وجوب نماز
… إِنَّ الصَّلَاةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَوْقُوتًا ﴿١٠٣﴾
… مسلماً نماز همواره در اوقاتى مشخص و معين وظيفهاى مقرّر بر مؤمنان است .«103»(نسا)
——————————————————————————————————————
>۱۱۷<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
و) بهشت و جهنم
۲ – عذاب دردناک جهنمیان
سَأُصْلِيهِ سَقَرَ ﴿٢٦﴾ وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ﴿٢٧﴾ لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ ﴿٢٨﴾لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ ﴿٢٩﴾
به زودى او را در سقر درآورم«26» و تو چه مىدانى سقر چيست ؟«27»[آتشى است كه] نه چيزى را باقى مىگذارد و نه رها مىكند ؛«28» پوست بدن را [همه جانبه] دگرگون مىكند ؛«29»(مدثر)
——————————————————————————————————————
>۱۱۶<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
و) بهشت و جهنم
۱ – برخوداری از مواهب فوق تصور بهشتیان
فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿١٧﴾
قطعاً هيچ كس نمىداند چه چيزهايى كه مايه خوشحالى آنان است به پاداش اعمالى كه همواره انجام مىدادهاند ، براى آنان پنهان داشتهاند .«17»(سجده)
——————————————————————————————————————
>۱۱۵<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
هـ) معاد جسمانی
۲ – زنده کردن همان استخوان پوسیده
وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ ۖ قَالَ مَنْ يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ ﴿٧٨﴾قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنْشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ ﴿٧٩﴾
در حالى كه آفرينش نخستين خود را از ياد برده براى ما مثلى زد [و] گفت : چه كسى اين استخوانها را در حالى كه پوسيدهاند زنده مىكند ؟«78» بگو : همان كسى كه نخستين بار آن را پديد آورد . زندهاش مىكند ، و او به هر چيزى داناست«79»(یاسین)
——————————————————————————————————————
>۱۱۴<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
هـ) معاد جسمانی
۱ – شکل گیری دوباره سر انگشتان
أَيَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ ﴿٣﴾بَلَىٰ قَادِرِينَ عَلَىٰ أَنْ نُسَوِّيَ بَنَانَهُ ﴿٤﴾ بَلْ يُرِيدُ الْإِنْسَانُ لِيَفْجُرَ أَمَامَهُ ﴿٥﴾
آيا انسان گمان مىكند كه ما هرگز استخوانهايش را جمع نخواهيم كرد ؟«3» چرا در حالى كه تواناييم [خطوط] سر انگشتانش را درست و نيكو بازسازى كنيم ،«4» [نه اينكه به گمان او قيامتى در كار نباشد] بلكه انسان مىخواهد [با دست و پا زدن در شك و ترديد] فرارويش را [از اعتقاد به قيامت كه بازدارندهاى قوى است] باز كند [تا براى ارتكاب هر گناهى آزاد باشد ! ] «5»(قیامت)
——————————————————————————————————————
>۱۱۳<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
د) شفاعت
۳ – شرط شفاعت شوندگان
يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضَىٰ وَهُمْ مِنْ خَشْيَتِهِ مُشْفِقُونَ ﴿٢٨﴾
[شفيعان در آن روز] قدرت بر شفاعت ندارند مگر كسانى [مانند پيامبران ، امامان ، فرشتگان و اوليا] كه از نزد [خداى] رحمان ، پيمانى [بر اذنخدا همه گذشته و آينده آنان را مىداند ، و جز براى كسى كه خدا بپسندد شفاعت نمىكنند ، و آنان به خاطر خشيت از [عظمت و جلال] او بيمناكند .«28»(انبیا)
——————————————————————————————————————
>۱۱۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
د) شفاعت
۲ – شرط شفاعت کنندگان
ج ) وفاداری به عهد و پیمان باخداوند
لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَٰنِ عَهْدًا ﴿٨٧﴾
[شفيعان در آن روز] قدرت بر شفاعت ندارند مگر كسانى [مانند پيامبران ، امامان ، فرشتگان و اوليا] كه از نزد [خداى] رحمان ، پيمانى [بر اذن شفاعت] گرفته باشند .«87»(مریم)
——————————————————————————————————————
>۱۱۱<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
د) شفاعت
۲ – شرط شفاعت کنندگان
ب ) رضایت پروردگار از گفتار و عمل ایشان
يَوْمَئِذٍ لَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَٰنُ وَرَضِيَ لَهُ قَوْلًا ﴿١٠٩﴾
در آن روز شفاعت كسى سودى ندهد مگر آنكه [خداى] رحمان به او اذن دهد و گفتارش را [در مورد شفاعت از ديگران] بپسندد .«109»(طه)
——————————————————————————————————————
>۱۱۰<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
د) شفاعت
۲ – شرط شفاعت کنندگان
الف ) شهادت به حق
وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿٨٦﴾
و كسانى را كه به جاى خدا مىپرستند ، اختيار شفاعت ندارند ، اختيار شفاعت فقط با كسانى است كه [از روى بصيرت] شهادت به حق دادهاند و آنان [حقيقت حال كسانى را كه مىخواهند براى آنان شفاعت كنند] مىدانند .«86»(زخرف)
——————————————————————————————————————
>۱۰۹<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
د) شفاعت
۱ – تحقق شفاعت به اذن پروردگار
قُلْ لِلَّهِ الشَّفَاعَةُ جَمِيعًا ۖ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿٤٤﴾
بگو : شفاعت ، يكسره ويژه خداست ، فرمانروايى آسمانها و زمين در سيطره اوست ، سپس شما را به سوى او بازمىگردانند ؛«44»(زمر)
——————————————————————————————————————
>۱۰۸<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ج) شاهدان اعمال در روز قیامت
۵ – اعضای بدن
وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ ﴿١٩﴾ حَتَّىٰ إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿٢٠﴾
و [ياد كن] روزى كه دشمنان خدا را به سوى آتش جمع مىكنند ، پس آنان را از حركت باز مىدارند [تا گروههاى ديگر به آنان ملحق شوند . ] «19» وقتى به آتش مىرسند ، گوش و چشم و پوستشان به اعمالى كه همواره انجام مىدادند گواهى مىدهند .«20»(فصلت)
——————————————————————————————————————
>۱۰۷<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ج) شاهدان اعمال در روز قیامت
۴ – مومنان حقیقی ( امامان )
وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ ۖ وَسَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿١٠٥﴾
بگو : عمل كنيد يقيناً خدا و پيامبرش و مؤمنان اعمال شما را مىبينند ، و به زودى شما را به سوى داناى نهان و آشكار بازمىگردانند، پس شما را به آنچه همواره انجام مىداديد آگاه مىكند .«105»(توبه)
——————————————————————————————————————
>۱۰۶<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ج) شاهدان اعمال در روز قیامت
۳ – پیامبر هر امت
وَيَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيدًا عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ ۖ وَجِئْنَا بِكَ شَهِيدًا عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ ۚ وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ ﴿٨٩﴾
و [ياد كن] روزى كه در هر امتى گواهى از خودشان بر آنان برمىانگيزيم ، و تو را [اى پيامبر اسلام !] بر اينان گواه مىآوريم ؛ و اين كتاب را بر تو نازل كرديم كه بيانگر هر چيزى و هدايت و رحمت ومژدهاى براى تسليمشدگان [به فرمانهاى خدا] ست .«89»(نحل)
——————————————————————————————————————
>۱۰۵<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ج) شاهدان اعمال در روز قیامت
۲ – پیامبر اسلام
ب ) گواه بودن پیامبر بر انبیا پیشین
فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰؤُلَاءِ شَهِيدًا ﴿٤١﴾
پس چگونه است [حال مردم] هنگامى كه از هر امتى گواهى [كه پيامبر آنان است بر اعمالشان] بياوريم ، و تو را بر آنان گواه آوريم ؟ !«41» (نسا)
——————————————————————————————————————
>۱۰۴<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ج) شاهدان اعمال در روز قیامت
۲ – پیامبر اسلام
الف ) گواه بودن پیامبر بر همگان
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِيرًا ﴿٤٥﴾ وَدَاعِيًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِيرًا ﴿٤٦﴾
اى پيامبر ! به راستى ما تو را شاهد [بر امت] و مژدهرسان و بيمدهنده فرستاديم .«45» و تو را دعوت كننده به سوى خدا به فرمان او و چراغى فروزان [براى هدايت جهانيان] قرار داديم ،«46»(احزاب)
——————————————————————————————————————
>۱۰۳<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ج) شاهدان اعمال در روز قیامت
۱ – خداوند
يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا ۚأَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ ۚ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ ﴿٦﴾
در روزى كه خدا همه آنان را برمىانگيزد ، آن گاه به اعمالى كه انجام دادهاند ، آگاهشان مىكند ، اعمالى كه خدا حساب همه آنها را برشمرده است در حالى كه [آنان] آن را فراموش كردهاند، و خدا بر هر چيز گواه است .«6»(مجادله)
——————————————————————————————————————
>۱۰۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۱۳ – دقت و عدالت در سنجش اعمال
وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا ۖ وَإِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا ۗ وَكَفَىٰ بِنَا حَاسِبِينَ ﴿٤٧﴾
و ترازوهاى عدالت را روز قيامت مىنهيم و به هيچ كس كمترين ستمى نمىشود ؛ و اگر [عمل خوب يا بد] هم وزن دانه خردلى باشد آن را [براى وزن كردن] مىآوريم ، و كافى است كه ما حسابگر باشيم .«47»(انبیا)
——————————————————————————————————————
>۱۰۱<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۱۲ – مشاهده کوچک ترین اعمال نیک و بد
إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾ وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾ وَقَالَ الْإِنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾ يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿٤﴾ بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَىٰ لَهَا ﴿٥﴾ يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿٦﴾ فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ ﴿٧﴾ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ﴿٨﴾
هنگامى كه زمين را با [شديدترين] لرزشش بلرزانند ،«1» و زمين بارهاى گرانش را بيرون اندازد ،«2» و انسان بگويد : زمين را چه شده است ؟«3» آن روز است كه زمين اخبار خود را مىگويد ؛«4» چون پروردگارت به او وحى كرده است .«5» آن روز مردم [پس از پايان حساب] به صورت گروههاى پراكنده [به سوى منزلهاى ابدى خود بهشت يا دوزخ] باز مىگردند ، تا اعمالشان را [به صورت تجسم يافته] به آنان نشان دهند .«6» پس هركس هموزن ذرهاى نيكى كند ، آن نيكى را ببيند . «7» و هركس هموزن ذرهاى بدى كند ، آن بدى را ببيند .«8»(زلزال)
——————————————————————————————————————
>۱۰۰<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۱۱ – شگفتی انسان از دقت محاسبه و تجسم اعمال
وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَٰذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا ۚ وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا ۗ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا ﴿٤٩﴾
كتاب [اعمال] هر كسى [در برابر ديدگانش] نهاده مىشود ، پس مجرمان را مىبينى كه از آنچه در آن است هراسانند و مىگويند : اى واى بر ما ، اين چه كتابى است كه هيچ عمل كوچك و بزرگى را فرو نگذاشته است مگر آنكه آن را به حساب آورده ؟ ! و هر عملى را انجام دادهاند حاضر مىيابند ، و پروردگارت به هيچ كس ستم نخواهدكرد . «49»(کهف)
——————————————————————————————————————
>۹۹<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۱۰ – حسابرسی انسان از اعمال خویش
وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ ۖوَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا ﴿١٣﴾ اقْرَأْ كِتَابَكَ كَفَىٰ بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا ﴿١٤﴾
و عمل هر انسانى را براى هميشه ملازم او نمودهايم ، و روز قيامت نوشتهاى را [كه كتاب عمل اوست] براى او بيرون مىآوريم كه آن را پيش رويش گشوده مىبيند . «13» [به او مىگويند :] كتاب خود را بخوان ، كافى است كه امروز خودت بر خود حسابگر باشى .«14» (اسرا)
——————————————————————————————————————
>۹۸<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۹ – نا کارآمدی تمام سرمایه های دنیا برای رهایی از عذاب
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ أَنَّ لَهُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لِيَفْتَدُوا بِهِ مِنْ عَذَابِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَا تُقُبِّلَ مِنْهُمْ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ ﴿٣٦﴾
قطعاً كسانى كه كافر شدند اگر همه آنچه در زمين است و همانند آن را نيز با آن همراه خود داشته باشند ، تا آن را براى نجاتشان از عذاب روز قيامت عوض دهند ، از آنان پذيرفته نخواهد شد ؛ و براى آنان عذابى دردناك است .«36»( مائده)
——————————————————————————————————————
>۹۷<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۸ – حاکمیت مطلق خداوند در روز قیامت
يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا ۖ وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ ﴿١٩﴾
روزى كه كسى از كسى چيزى از عذاب را دفع نمىكند ، و در آن روز ، حكومت و فرمان راندن ويژه خداست .«19»(انفطار)
——————————————————————————————————————
>۹۶<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۷ – نفی به عهده گرفتن گناه دیگری
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُمْ بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُمْ مِنْ شَيْءٍ ۖ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ ﴿١٢﴾وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَعَ أَثْقَالِهِمْ ۖ وَلَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ ﴿١٣﴾
و كافران به مؤمنان گفتند : از راه ما پيروى كنيد تا ما [اگر آخرتى و عذابى در كار باشد] گناهان شما را به عهده گيريم . و آنان [به اختيار خود] بر عهده گيرنده چيزى از گناهان اينان نيستند ، آنان يقيناً [در پيشنهادى كه به مؤمنان مىدهند] دروغگويند ،«12» مسلماً بارهاى [گناهان] خود را با بارهاى ديگرى [از گناهان كسانى كه گمراهشان كردند] همراه با بارهاى خود به دوش خواهند كشيد ، و روز قيامت از آنچه [به خدا و پيامبر و قرآن] افترا مىبستند ، حتماً بازپرسى خواهند شد ،«13»(عنکبوت)
——————————————————————————————————————
>۹۵<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۶ – سودمند نبودن نسبت ها وافتخارات قبیله ای
فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنْسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ ﴿١٠١﴾
چون در صور دميده شود ، در آن روز نه ميانشان خويشاوندى و نسبى وجود خواهد داشت و نه از اوضاع و احوال يكديگر مىپرسند ؛«101»(ممنون)
——————————————————————————————————————
>۹۴<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۵ – جدایی انسان و تمام وابستگی ها
لَنْ تَنْفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ ۚ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ ۚ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿٣﴾
روز قيامت [كه كيفر دوستى با دشمنان را مىدهند] خويشان و فرزندانتان سودى به حال شما ندارند ، خدا ميان شما و آنان جدايى مىاندازد ، و خدا به آنچه انجام مىدهيد بيناست .«3»(ممتحنه)
——————————————————————————————————————
>۹۳<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۴ – از بین رفتن مقام های دنیوی و عزتمندی مومنان
إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ﴿١﴾ لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ ﴿٢﴾خَافِضَةٌ رَافِعَةٌ ﴿٣﴾
هنگامى كه واقعه [بسيار عظيم قيامت] واقع شود ،«1» كه در واقع شدنش دروغى [در كار] نيست ،«2» پست كننده [كافران] و رفعت دهنده [مؤمنان] است .«3»(واقعه)
——————————————————————————————————————
>۹۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۳ – پیر شدن کودکان از سختی روز قیامت
فَكَيْفَ تَتَّقُونَ إِنْ كَفَرْتُمْ يَوْمًا يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيبًا ﴿١٧﴾
اگر امروز كفر بورزيد ، پس چگونه خود را [از عذاب] روزى كه كودكان را پير مىكند ، حفظ مىنماييد ؟ !«17»(مزمل)
——————————————————————————————————————
>۹۱<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۲ – زلزله وحشتناک رستاخیز
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ ۚ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ ﴿١﴾ يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَىٰ وَمَا هُمْ بِسُكَارَىٰ وَلَٰكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ ﴿٢﴾
اى مردم ! از پروردگارتان پروا كنيد ، بىترديد زلزله قيامت ، واقعهاى بزرگ است . «1» روزى كه آن را ببينيد [مشاهده خواهيد كرد كه] هر مادر شير دهندهاى از كودكى كه شيرش مىدهد ، بىخبر مىشود ، و هر ماده باردارى بار خود را سقط مىكند ، و مردم را مست مىبينى در حالى كه مست نيستند ، بلكه عذاب خدا بسيار سخت است .«2» (حج)
——————————————————————————————————————
>۹۰<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
ب ) اوصاف روز قیامت
۱ – فرار از بستگان نزدیک
فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ ﴿٣٣﴾ يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ ﴿٣٤﴾ وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ ﴿٣٥﴾ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ ﴿٣٦﴾ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ ﴿٣٧﴾
پس زمانى كه آن بانگ هولناك و مهيب در رسد ،«33» و آن روزى است كه آدمى فرار مىكند ، از برادرش«34» و از مادر و پدرش«35» و از همسر و فرزندانش«36» در آن روز هركسى از آنان را كارى است كه او را به خود مشغول مىكند [تا جايى كه نمىگذارد به چيز ديگرى بپردازد . ] «37» ( عبس )
——————————————————————————————————————
>۸۹<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
الف ) تاکید بر وقوع معاد
۲ – پاسخ به منکرات معاد
وَهُوَ الَّذِي يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ ۚ وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَىٰ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ﴿٢٧﴾
اوست كه مخلوقات را مىآفريند سپس آنان را [پس از مرگشان] باز مىگرداند ؛ و اين [كار] براى او آسانتر است . و برترين وصفها در آسمانها و زمين ويژه اوست ؛ و او تواناى شكستناپذير و حكيم است .«27»( روم )
——————————————————————————————————————
>۸۸<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : معاد
الف ) تاکید بر وقوع معاد
۱ – نفی هر گونه تردید نسبت به وقوع معاد
اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ ۗ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِيثًا ﴿٨٧﴾
خداست كه هيچ معبودى جز او نيست . مسلماً شما را [از گورهايتان] به سوى [دادگاههاى حسابرسى] روز قيامت كه هيچ شكى در آن نيست جمع ميكند ؛ و راستگوتر از خدا در گفتار كيست ؟«87»( نسا )
——————————————————————————————————————
>۸۷<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
د ) امام زمان (ع)
۴ – باقی مانده خداوند
بَقِيَّتُ اللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ ۚ وَمَا أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفِيظٍ ﴿٨٦﴾
آنچه خدا [در كسب و كارتان از سود و بهره پس از پرداخت حق مردم] باقى مىگذارد ، براى شما بهتر است اگر مؤمن باشيد ، و من بر شما نگهبان نيستم .«86»( هود )
——————————————————————————————————————
>۸۶<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
د ) امام زمان (ع)
۳ – حکومت جهانی مستضعفان
وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ ﴿٥﴾
ما مىخواستيم به آنان كه در آن سرزمين به ناتوانى و زبونى گرفته شده بودند ، نعمت هاى باارزش دهيم ، و آنان را پيشوايان مردم و وارثان [اموال ، ثروتها و سرزمينهاى فرعونيان] گردانيم .«5» ( قصص)
——————————————————————————————————————
>۸۵<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
د ) امام زمان (ع)
۲ – وعده حکومت مومنان در آخرالزمان
وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا ۚ وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ﴿٥٥﴾
خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند ، وعده داده است كه حتماً آنان را در زمين جانشين [ديگران] كند ، همان گونه كه پيشينيان آنان را جانشين [ديگران] كرد ، و قطعاً دينشان را كه براى آنان پسنديده به سودشان استوار نمايد ، و يقيناً بيمشان را تبديل به امنيت كند ، [تا جايى كه] فقط مرا بپرستند [و] هيچ چيزى را شريك من نگيرند . و آنان كه پس از اين نعمت هاى ويژه ناسپاسى ورزند [در حقيقت] بدكار و نافرماناند .«55» ( نور )
——————————————————————————————————————
>۸۴<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
د ) امام زمان (ع)
۱ – وراث صالحان در زمین
وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ ﴿١٠٥﴾
و همانا ما پس از تورات در زبور نوشتيم كه زمين را بندگان شايسته ما به ميراث مىبرند .«105»( انبیا )
——————————————————————————————————————
>۸۳<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
ج ) امام حسین (ع)
يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿٢٧﴾ ارْجِعِي إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً ﴿٢٨﴾ فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ﴿٢٩﴾ وَادْخُلِي جَنَّتِي ﴿٣٠﴾
اى جان آرام گرفته و اطمينان يافته !«27» به سوى پروردگارت در حالى كه از او خشنودى و او هم از تو خشنود است باز گرد .«28» پس در ميان بندگانم درآى«29» و در بهشتم وارد شو .«30» ( فجر )
——————————————————————————————————————
>۸۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
ب) حضرت زهرا (ع)
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ ﴿١﴾ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ﴿٢﴾ إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ ﴿٣﴾
بىترديد ما به تو خير فراوان [كه بركت در نسل است و از فاطمه ريشه مىگيرد] عطا كرديم .«1» پس [به شكرانه آن] براى پروردگارت نماز بخوان و شتر قربانى كن . «2» يقيناً دشمن [كه به] تو [زخم زبان مىزند] خود بدون نسل [و بريده از همه خيرات و بركات] است .«3»(کوثر)
——————————————————————————————————————
>۸۱<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۸ – ایثار در لیلة المبیت
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ ﴿٢٠٧﴾
و از مردم كسى[مانند على بن ابيطالب عليهالسلام] است كه جانش را براى خشنودى خدا مىفروشد و خدا به بندگان مهربان است .«207»(بقره)
——————————————————————————————————————
>۸۰<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۷ – انفاق در نهان و آشکارا
الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿٢٧٤﴾
كسانى كه [چون على بن أبىطالب عليهالسلام] اموالشان را در شب و روز و پنهان و آشكار انفاق مىكنند ، براى آنان نزد پروردگارشان پاداشى شايسته است ؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مىشوند .«274»(بقره)
——————————————————————————————————————
>۷۹<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۶ – آیه نجوا
أَأَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَاتٍ ۚ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿١٣﴾
آيا ترسيديد پيش از گفتگوى محرمانه خود صدقاتى بپردازيد ؟ اكنون كه نپرداختيد خدا توبه شما را پذيرفت ، پس نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد ، و خدا به اعمالى كه انجام مىدهيد آگاه است .«13»(مجادله)
——————————————————————————————————————
>۷۸<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۵ – آیه علم الکتاب
وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا ۚ قُلْ كَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ ﴿٤٣﴾
كافران مىگويند : تو فرستاده [خدا] نيستى . بگو : كافى است كه خدا [با آيات حكيمانه قرآنش] و كسى [چون اميرالمؤمنين على بن ابىطالب عليهالسلام] كه دانش كتاب نزد اوست ، ميان من و شما [نسبت به پيامبرىام] گواه باشند .«43»(رعد)
——————————————————————————————————————
>۷۷<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۴ – هادی امّت
وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ ۗ إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ ۖ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ ﴿٧﴾
و كافران مىگويند : چرا از سوى پروردگارش معجزهاى [غير قرآن] بر او نازل نشده ؟ تو فقط بيمدهندهاى [نه اعجاز كنندهاى كه هر زمان هر كس و براى هر هدفى غير منطقى بخواهد ، دست به اعجاز بزنى] وبراى هر قومى هدايتكنندهاى است . «7»(رعد)
——————————————————————————————————————
>۷۶<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۳ – آیه تبلیغ
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ﴿٦٧﴾
اى پيامبر ! آنچه از سوى پروردگارت [درباره ولايت و رهبرى على بن أبىطالب اميرالمؤمنين عليهالسلام] بر تو نازل شده ابلاغ كن ؛ و اگر انجام ندهى پيام خدا را نرساندهاى . خدا تو را از [آسيب و گزند] مردم نگه مىدارد ؛ قطعاً خدا گروه كافران را هدايت نمىكند .«67»(مائده)
——————————————————————————————————————
>۷۵<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۲ – آیه ولایت
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ ﴿٥٥﴾وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ ﴿٥٦﴾
سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانى [مانند على بن ابىطالباند] كه همواره نماز را برپا مىدارند و در حالى كه در ركوعند [به تهيدستان] زكات مىدهند .«55» و كسانى كه خدا و رسولش و مؤمنانى [چون على بن ابىطالب] را به سرپرستى و دوستى بپذيرند [حزب خدايند ،] و يقيناً حزب خدا [در هر زمان و همه جا] پيروزند .«56»(مائده)
——————————————————————————————————————
>۷۴<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اختصاصی هر یک از اهل بیت (ع)
الف ) حضرت علی (ع)
۱ – آیه اکمال دین
… الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ ۚ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا ۚ… ﴿٣﴾
… امروز كفرپيشگان از [شكست] دين شما نااميد شدهاند ؛ بنابراين از آنان مترسيد و از من بترسيد . امروز [با نصبِ على بن ابىطالب عليهالسلام به ولايت و امامت و حكومت و فرمانروايى بر امت] دينتان را براى شما كامل ، و نعمتم را بر شما تمام كردم ، و اسلام را برايتان به عنوان دين پسنديدم …..«3» (مائده)
——————————————————————————————————————
>۷۳<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۱۰ – توسل به پیامبر (ص) شرط پذیرفتن توبه
وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا ﴿٦٤﴾
و هيچ پيامبرى را نفرستاديم مگر آنكه به اذن خدا از او اطاعت شود . و اگر آنان هنگامى كه [با ارتكاب گناه] به خود ستم كردند ، نزد تو مىآمدند و از خدا آمرزش مىخواستند ، و پيامبر هم براى آنان طلب آمرزش مىكرد ، يقيناً خدا را بسيار توبهپذير و مهربان مىيافتند .«64»(نسا)
——————————————————————————————————————
>۷۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۹ – اهل بیت (ع) وسیله ی تقرب به خداوند
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿٣٥﴾
اى اهل ايمان ! از خدا پروا كنيد و دستآويزى [از ايمان ، عمل صالح و آبروى مقرّبان درگاهش] براى تقرّب به سوى او بجوييد ؛ و در راه او جهاد كنيد تا بر موانع راه سعادت پيروز شويد .«35»(مائده)
——————————————————————————————————————
>۷۱<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۸ – آیه اهل الذکر
وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ ۚ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿٤٣﴾
و پيش از تو جز مردانى كه به آنان وحى مىكرديم نفرستاديم . اگر [اين حقيقت را] نمىدانيد [كه پيامبران از جنس بشر بودند] از اهل دانش بپرسيد [تا ديگر نگوييد كه چرا فرشتهاى به رسالت نازل نشده است ؟ ! ] «43»(نحل)
——————————————————————————————————————
>۷۰<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۷ – انفاق در هنگام سختی ( آیه اطعام )
إِنَّ الْأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِنْ كَأْسٍ كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا ﴿٥﴾عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا ﴿٦﴾ يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا ﴿٧﴾ وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا ﴿٨﴾ إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا ﴿٩﴾ إِنَّا نَخَافُ مِنْ رَبِّنَا يَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِيرًا ﴿١٠﴾
همانا نيكان همواره از جامى مىنوشند كه نوشيدنىاش آميخته به كافور [آن ماده سرد و سپيد و معطر] است .«5»آن جام از چشمهاى است كه همواره بندگان خدا از آن مىنوشند و آن را به دلخواهشان هرگونه كه بخواهند جارى مىنمايند .«6» [همانان كه] همواره نذرشان را وفا مىكنند ، و از روزى كه آسيب و گزندش گسترده است مىترسند ،«7» و غذا را در عين دوست داشتنش ، به مسكين و يتيم و اسير انفاق مىكنند .«8» [و مىگويند : [ ما شما را فقط براى خشنودى خدا اطعام مىكنيم و انتظار هيچ پاداش و سپاسى را از شما نداريم .«9» ما از پروردگارمان در روزى كه روز عبوس و بسيار هولناكى است مىترسيم .«10»(انسان)
——————————————————————————————————————
>۶۹<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۶ – پذیرش توبه آدم به واسطه ی اهل بیت (ع)
فَتَلَقَّىٰ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ ﴿٣٧﴾
پس آدم كلماتى را [مانند كلمه استغفار و توسّل به اهل بيت عليهمالسلام كه مايه توبه و بازگشت بود] از سوى پروردگارش دريافت كرد و [پروردگار] توبهاش را پذيرفت ؛ زيرا او بسيار توبهپذير و مهربان است .«37»(بقره)
——————————————————————————————————————
>۶۸<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۵ – مودت اهل بیت (ع) , مزد رسالت پیامبر
ذَٰلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ۗقُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ ۗ وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ ﴿٢٣﴾
اين است چيزى كه خدا آن را به بندگانش كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند مژده مىدهد . بگو : از شما [در برابر ابلاغ رسالتم] هيچ پاداشى جز مودّت نزديكانم را [كه بنابر روايات معتبر اهل بيت ـ عليهم السلام ـ هستند] نمىخواهم . و هر كس كار نيكى كند ، بر نيكىاش مىافزاييم ؛ يقيناً خدا بسيار آمرزنده و بخشنده پاداش فراوان در برابر عمل اندك است .«23»(شوری)
——————————————————————————————————————
>۶۷<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۴ – پرسش از نعمت ولایت در قیامت
ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ ﴿٨﴾
آن گاه شما در آن روز از نعمت ها بازپرسى خواهيد شد .«8»(تکاثر)
——————————————————————————————————————
>۶۶<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۳ – اهل بیت (ع) , برترین مخلوقات
جَزَاؤُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۖ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ۚ ذَٰلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُ ﴿٨﴾
پاداششان نزد پروردگارشان بهشتهاى پايندهاى است كه از زيرِ [درختانِ] آن نهرها جارى است ، در آنها جاودانهاند ، خدا از آنان خشنود است و آنان هم از خدا خشنودند ؛ اين [پاداش] براى كسى است كه از پروردگارش بترسد .«8»(بینه)
——————————————————————————————————————
>۶۵<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۲ – اهل بیت (ع) , شجره طیبه
تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا ۗ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ ﴿٢٥﴾
ميوهاش را به اجازه پروردگارش در هر زمانى مىدهد . و خدا مَثَلها را براى مردم مىزند تا متذكّر حقايق شوند .«25»(ابراهیم)
——————————————————————————————————————
>۶۴<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : فضایل اهل بیت (ع)
۱ – آیه مباهله
فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ ﴿٦١﴾
پس هر كه با تو درباره عيسى پس از آنكه بر تو [به واسطه وحى ، نسبت به احوال وى] آگاهى آمد ، گفتگوى بىمنطق كند، بگو : بياييد ما پسرانمان و شما پسرانتان، و ما زنانمان و شما زنانتان، و ما خويشان نزديك و شما خويشان نزديكتان را دعوت كنيم ؛ سپس يكديگر را نفرين نماييم ، پس لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم1 .«61»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>۶۳<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : لزوم عصمت امام
۴ – آیه صادقین
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ ﴿١١٩﴾
اى كسانى كه ايمان آوردهايد ! از خدا پروا كنيد و با صادقان باشيد [صادقانى كه كاملترينشان پيامبران و اهل بيت رسول بزرگوار اسلام هستند . ] «119»(توبه)
——————————————————————————————————————
>۶۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : لزوم عصمت امام
۳ – آیه ابتلا
وَإِذِ ابْتَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّۖ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا ۖ قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي ۖ قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ ﴿١٢٤﴾
و [ياد كنيد] هنگامى كه ابراهيم را پروردگارش به تكاليفى [بسيار مهم] آزمايش كرد ، پس او همه را به طور كامل به انجام رسانيد ، پروردگارش [به خاطر شايستگى او] فرمود : من تو را براى همه مردم پيشوا قرار دادم . ابراهيم گفت : و از دودمانم [نيز پيشوايانى برگزين] . [پروردگار] فرمود : پيمان من [كه امامت و پيشوايى است] به ستمكاران نمىرسد .«124»(بقره)
——————————————————————————————————————
>۶۱<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : لزوم عصمت امام
۲ – آیه تطهیر
….إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا ﴿٣٣﴾
….. جز اين نيست كه همواره خدا مىخواهد هرگونه پليدى را از شما اهل بيت [كه به روايت شيعه و سنى محمّد ، على ، فاطمه ، حسن و حسين عليهمالسلاماند] برطرف نمايد ، و شما را چنان كه شايسته است [از همه گناهان و معاصى] پاك و پاكيزه نگه دارد .«33»(احزاب)
——————————————————————————————————————
>۶۰<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : لزوم عصمت امام
۱ – آیه اولی الامر
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ۖ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا ﴿٥٩﴾
اى اهل ايمان ! از خدا اطاعت كنيد و [نيز] از پيامبر و صاحبان امر خودتان [كه امامان از اهل بيتاند و چون پيامبر داراى مقام عصمت مىباشند] اطاعت كنيد . و اگر درباره چيزى [از احكام و امور مادى و معنوى و خانوادگى و اجتماعى و جنگ و صلح] نزاع داشتيد ، آن را [براى فيصله يافتنش] اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد ، به خدا و پيامبر ارجاع دهيد ؛ اين [ارجاع دادن] براى شما بهتر واز نظر عاقبت نيكوتر است .«59»(نسا)
——————————————————————————————————————
>۵۹<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : امامت
۲ – ادله نقلی یر ضرورت وجود امام
ج ) تعیین وصی توسط حضرت موسی (ع) برای مدت کوتاه
وَوَاعَدْنَا مُوسَىٰ ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ۚوَقَالَ مُوسَىٰ لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ ﴿١٤٢﴾
و با موسى [براى عبادتى ويژه و دريافت تورات] سى شب وعده گذاشتيم و آن را با [افزودن] ده شب كامل كرديم ، پس ميعادگاه پروردگارش به چهل شب پايان گرفت ، و موسى [هنگامى كه به ميعادگاه مىرفت] به برادرش هارون گفت : در ميان قومم جانشين من باش و به اصلاح برخيز و از راه و روش مفسدان پيروى مكن .«142»(اعراف)
——————————————————————————————————————
>۵۸<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : امامت
۲ – ادله نقلی یر ضرورت وجود امام
ب ) وجود هدایت کننده برای همه ی زمانها
وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ ۗ إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ ۖ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ ﴿٧﴾
و كافران مىگويند : چرا از سوى پروردگارش معجزهاى [غير قرآن] بر او نازل نشده ؟ تو فقط بيمدهندهاى [نه اعجاز كنندهاى كه هر زمان هر كس و براى هر هدفى غير منطقى بخواهد ، دست به اعجاز بزنى] وبراى هر قومى هدايتكنندهاى است . «7»(رعد)
——————————————————————————————————————
>۵۷<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : امامت
۲ – ادله نقلی یر ضرورت وجود امام
الف ) آیه وجوب اطاعت از اولی الامر
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ ۖ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا ﴿٥٩﴾
اى اهل ايمان ! از خدا اطاعت كنيد و [نيز] از پيامبر و صاحبان امر خودتان [كه امامان از اهل بيتاند و چون پيامبر داراى مقام عصمت مىباشند] اطاعت كنيد . و اگر درباره چيزى [از احكام و امور مادى و معنوى و خانوادگى و اجتماعى و جنگ و صلح] نزاع داشتيد ، آن را [براى فيصله يافتنش] اگر به خدا و روز قيامت ايمان داريد ، به خدا و پيامبر ارجاع دهيد ؛ اين [ارجاع دادن] براى شما بهتر واز نظر عاقبت نيكوتر است .«59»(نسا)
——————————————————————————————————————
>۵۶<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل چهارم : امامت
موضوع : امامت
۱ – ضرورت عقلی پیروی از شایسته ترین فرد در هدایت بندگان
قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكَائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ ۚ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ ۗ أَفَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لَا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدَىٰ ۖ فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ ﴿٣٥﴾
بگو : آيا از معبودان شما كسى هست كه به سوى حق هدايت كند؟ بگو : فقط خداست كه به سوى حق هدايت مىكند ؛ پس آيا كسى كه به سوى حق هدايت مىكند ، براى پيروى شدن شايستهتر است يا كسى كه هدايت نمىيابد مگر آنكه هدايتش كنند ؟ شما را چه شده ؟ چگونه [بدون دانش] داورى مىكنيد ؟«35»(یونس)
——————————————————————————————————————
>۵۵<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : برخی صفات اخلاقی پیامبر (ص)
۵ – عدم درخواست اجر در برابر رسالت
قُل ما أَسـَٔلُكُم عَلَيهِ مِن أَجرٍ إِلّا مَن شاءَ أَن يَتَّخِذَ إِلىٰ رَبِّهِ سَبيلًا ﴿٥٧﴾
بگو : من از شما [در برابر تبليغ دين هيچ] پاداشى نمىخواهم ، جز اينكه هر كه بخواهد [مىتواند از بركت هدايت من] راهى به سوى پروردگارش بگيرد .«57»(فرقان)
——————————————————————————————————————
>۵۴<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : برخی صفات اخلاقی پیامبر (ص)
۴ – نرم خویی و مهربانی با مردم
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ ۖفَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ ۖ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ ﴿١٥٩﴾
[اى پيامبر !] پس به مهر و رحمتى از سوى خدا با آنان نرم خوى شدى ، و اگر درشت خوى و سخت دل بودى از پيرامونت پراكنده مىشدند ؛ بنابراين از آنان گذشت كن ، و براى آنان آمرزش بخواه ، و در كارها با آنان مشورت كن ، و چون تصميم گرفتى بر خدا توكل كن ؛ زيرا خدا توكل كنندگان را دوست دارد .«159»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>۵۳<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : برخی صفات اخلاقی پیامبر (ص)
۳ – شفقت نسبت به مومنان
لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ ﴿١٢٨﴾
يقيناً پيامبرى از جنس خودتان به سويتان آمد كه به مشقت افتادنتان بر او دشوار است ، اشتياق شديدى به [هدايتِ] شما دارد ، و نسبت به مؤمنان رؤوف و مهربان است . «128»(توبه)
——————————————————————————————————————
>۵۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : برخی صفات اخلاقی پیامبر (ص)
۲ – اخلاق نیکوی پیامبر (ص)
ن ۚ وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ ﴿١﴾ مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ ﴿٢﴾ وَإِنَّ لَكَ لَأَجْرًا غَيْرَ مَمْنُونٍ ﴿٣﴾ وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٍ ﴿٤﴾
ن ، سوگند به قلم و آنچه مىنويسند ،«1» كه به سبب رحمت پروردگارت [كه نبوّت و دانش و بصيرت است] تو مجنون نيستى ؛«2» و بىترديد براى تو پاداشى هميشگى است ؛«3» و يقيناً تو بر بلنداى سجاياى اخلاق عظيمى قرار دارى .«4»(قلم)
——————————————————————————————————————
>۵۱<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : برخی صفات اخلاقی پیامبر (ص)
۱ – الگو بودن پیامبر (ص) برای همگان
لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا ﴿٢١﴾
يقيناً براى شما در [روش و رفتار] پيامبر خدا الگوى نيكويى است براى كسى كه همواره به خدا و روز قيامت اميد دارد ؛ و خدا را بسيار ياد مىكند .«21»(احزاب)
——————————————————————————————————————
>50<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : عصمت پیامبر (ص)
۲- استواری پیامبر (ص) بر صراط مستقیم
يس ﴿١﴾ وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ ﴿٢﴾ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ ﴿٣﴾ عَلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿٤﴾
يس«1» سوگند به قرآن كريم ،«2» بىترديد تو از فرستادگانى ،«3» بر راهى مستقيم [قرار دارى . ] «4» (یس)
——————————————————————————————————————
>49<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : عصمت پیامبر (ص)
۱ – عصمت پیامبر (ص) در رفتار و گفتار
وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَىٰ ﴿١﴾ مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَىٰ ﴿٢﴾ وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿٣﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ ﴿٤﴾ عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَىٰ ﴿٥﴾
سوگند به ستاره هنگامى كه [براى غروب كردن در كرانه افق] افتد ؛«1» كه هرگز دوست شما از راه راست منحرف نشده ، و [در ايمان و اعتقادش از راه خدا] به خطا نرفته ؛«2» و از روى هوا و هوس سخن نمىگويد .«3» گفتار او چيزى جز وحى كه به او نازل مىشود نيست . «4» [فرشته] بسيار نيرومند به او تعليم داده است .«5»(نجم)
——————————————————————————————————————
>48<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
۸ – پیامبر اسلام (ع) , رحمت بر همه جهانیان
وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ ﴿١٠٧﴾
و تو را جز رحمتى براى جهانيان نفرستاديم .«107»(انبیا)
——————————————————————————————————————
>47<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
۷ – دعوت جهانی
وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿٢٨﴾
ما تو را براى همه مردم جز مژدهرسان و بيم دهنده نفرستاديم ، ولى بيشتر مردم [به اين واقعيت] معرفت ندارند .«28»(سبا)
——————————————————————————————————————
>46<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
6 – خاتمیت
مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَٰكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا ﴿٤٠﴾
محمّد صلىاللهعليهوآله ، پدر هيچ يك از مردان شما نيست ، ولى فرستاده خدا و خاتم پيامبران است ؛ و خدا به هر چيزى داناست .«40» (احزاب)
——————————————————————————————————————
>45<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
5 – سزای آزار پیامبر (ص)
إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِينًا ﴿٥٧﴾
قطعاً آنان كه خدا و پيامبرش را مىآزارند ، خدا در دنيا و آخرت لعنتشان مىكند ، و براى آنان عذابى خواركننده آماده كرده است .«57» (احزاب)
——————————————————————————————————————
>44<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
4 – پیروی مطلق از تمام اوامر و نواهی پیامبر (ص)
… وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿٧﴾
…. و [از اموال و احكام و معارف دينى] آنچه را پيامبر به شما عطا كرد بگيريد و از آنچه شما را نهى كرد ، باز ايستيد و از خدا پروا كنيد ؛ زيرا خدا سخت كيفر است .«7» (حشر)
——————————————————————————————————————
>43<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
3 – تسلیم بودن در برابر سخن و فرمان پیامبر (ص)
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ۗ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا ﴿٣٦﴾
و هيچ مرد و زن مؤمنى را نرسد هنگامى كه خدا و پيامبرش كارى را حكم كنند براى آنان در كار خودشان اختيار باشد ؛ و هركس خدا و پيامبرش را نافرمانى كند يقيناً به صورتى آشكار گمراه شده است .«36»(احزاب)
——————————————————————————————————————
>42<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
2 – لزوم اطاعت پیامبر (ص)
مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ ۖ وَمَنْ تَوَلَّىٰ فَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا ﴿٨٠﴾
هر كه از پيامبر اطاعت كند ، در حقيقت از خدا اطاعت كرده و هر كه روى برتابد [حسابش با ماست .] ما تو را بر آنان مسئول [اعمالشان كه به طور اجبار از فسق و فجور حفظشان كنى] نفرستاديم .«80»(نساء)
——————————————————————————————————————
>41<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : پیامبر خاتم حضرت محمد (ص)
1 – بعثت پیامبر نعمت خداوند بر بندگان
لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ ﴿١٦٤﴾
يقيناً خدا بر مؤمنان منّت نهاد كه در ميان آنان پيامبرى از خودشان برانگيخت كه آيات او را بر آنان مىخواند و [از آلودگىهاى فكرى و روحى] پاكشان مىكند ، و كتاب و حكمت به آنان مىآموزد ، و به راستى كه آنان پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند .«164»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>40<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : آثارپیروی از انبیاء
2 – جلب محبت الهی
قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ وَامْرَأَتِي عَاقِرٌ ۖ قَالَ كَذَٰلِكَ اللَّهُ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ ﴿٤٠﴾
گفت : پروردگار من ! چگونه برايم پسرى خواهد بود ، در حالى كه پيرى به من رسيده و همسرم نازاست ؟ خدا فرمود : چنين است [كه مىگويى ، ولى كار خدا مُقيّد به علل و اسباب نيست] خدا هر چه را بخواهد [با مشيّت مطلقه خود] انجام مىدهد . «40»(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>39<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : آثارپیروی از انبیاء
1 – زنده شدن دل ها
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ ۖوَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ﴿٢٤﴾
اى اهل ايمان ! هنگامى كه خدا و پيامبرش شما را به حقايقى كه به شما [حيات معنوى و] زندگى [واقعى] مىبخشد ، دعوت مىكنند اجابت كنيد ، و بدانيد كه خدا ميان آدمى و دلش حايل مىشود [تا حق را باطل و باطل را حق مپندارد] و مسلماً همه شما به سوى او محشور خواهيد شد .«24»(انفال)
——————————————————————————————————————
>38<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : وظیفه ما در برابر انبیا
2 – پیشی نگرفتن بر انبیاء
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ ۖوَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿١﴾
اى اهل ايمان ! بر خدا و پيامبرش [در هيچ امرى از امور دين و دنيا و آخرت] پيشى مگيريد و از خدا پروا كنيد كه خدا شنوا و داناست .«1»(حجرات)
——————————————————————————————————————
>37<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : وظیفه ما در برابر انبیا
1 – ایمان و اطاعت
آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ ۚ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِۚ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا ۖ غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ ﴿٢٨٥﴾
پيامبر به آنچه از پروردگارش به او نازل شده ايمان آورده ، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتابها و پيامبرانش ، ايمان آوردهاند [و بر اساس ايمان استوارشان گفتند :] ما ميان هيچ يك از پيامبران او فرق نمىگذاريم . و گفتند : شنيديم و اطاعت كرديم ، اى پروردگار ما ! آمرزشت را خواهانيم و بازگشت [همه] به سوى توست .«285»(بقره)
——————————————————————————————————————
>36<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : عصمت انبیا
هدایت انبیاء توسط خداوند
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ ۖ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ ۗ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا ۖ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرَىٰ لِلْعَالَمِينَ ﴿٩٠﴾
آنان [كه در آيات گذشته به عنوان پيامبران از ايشان ياد شد] كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرد، پس به هدايت آنان اقتدا كن ، [و به قوم خود] بگو : در برابر رسالتم پاداشى از شما نمىخواهم ، اين [قرآن] جز كلامى استوار و باارزش و پندى براى جهانيان نيست .«90»(انعام)
——————————————————————————————————————
>35<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل سوم : نبوت
موضوع : ضرورت بعثت انبیا
بعثت انبیا اتمام حجت بر بندگان
رُسُلًا مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا ﴿١٦٥﴾
پيامبرانى كه مژدهرسان و بيمدهنده بودند تا مردم را [در دنيا و آخرت در برابر خدا] پس از فرستادن پيامبران ، عذر و بهانه و حجتى نباشد ؛ و خدا همواره تواناى شكستناپذير و حكيم است .«165»(نساء)
——————————————————————————————————————
>34<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ج – فلسفه آسایش کفار در دنیا
6 – امتحان و آزمایش
وَلَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ ۚوَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَىٰ ﴿١٣١﴾
ديدگانت را به آنچه برخى از اصناف آنان را بهرهمند كرديم مدوز ، [آنچه به آنان دادهايم] شكوفه [بىميوه و زيور و زينت] دنياست تا آنان را در آن بيازماييم ، و رزق پروردگارت بهتر و پايدارتر است .«131»(طه)
——————————————————————————————————————
>33<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ج – فلسفه آسایش کفار در دنیا
5 – ثروت برای کفار , مایه عذاب در دنیا
فَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ ﴿٥٥﴾
اموال و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد ؛ خدا مىخواهد آنان را در اين زندگى دنيا به وسيله آنها عذاب كند ، و جانشان در حالى كه كافرند بيرون رود .«55»(توبه)
——————————————————————————————————————
>32<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ج – فلسفه آسایش کفار در دنیا
4 – ب – عدم قفلت خداوند از اعمال ستمگران
وَلَا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غَافِلًا عَمَّا يَعْمَلُ الظَّالِمُونَ ۚ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمْ لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصَارُ ﴿٤٢﴾
و خدا را از آنچه ستمكاران انجام مىدهند ، بىخبر مپندار ؛ مسلماً [كيفر] آنان را براى روزى كه چشمها در آن خيره مىشود به تأخير مىاندازد .«42»(ابراهیم)
——————————————————————————————————————
>31<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ج – فلسفه آسایش کفار در دنیا
4 – الف – عدم قابلیت دنیا برای مجازات کامل
وَلَوْ يُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِمْ مَا تَرَكَ عَلَيْهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَٰكِنْ يُؤَخِّرُهُمْ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ۖ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً ۖ وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ ﴿٦١﴾
و اگر خدا مردم را به سبب ستمشان مؤاخذه كند ، هيچ جنبندهاى را [كه مستحقّ مؤاخذه است] بر روى زمين باقى نمىگذاشت ، ولى آنان را تا مدتى معين مهلت مىدهد، پس هنگامى كه اجلشان سرآيد ، نه ساعتى پس مىمانند و نه ساعتى پيش مىافتند .«61» (نحل)
——————————————————————————————————————
>30<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ج – فلسفه آسایش کفار در دنیا
3 – مهلت برای افزایش گناهان
وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ ۚ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا ۚ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ ﴿١٧٨﴾
و كسانى كه كافر شدند ، گمان نكنند مهلتى كه به آنان مىدهيم به سودشان خواهد بود ، جز اين نيست كه مهلتشان مىدهيم تا بر گناه خود بيفزايند ، و براى آنان عذابى خوار كننده است .«178»
(آل عمران)
——————————————————————————————————————
>29<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ج – فلسفه آسایش کفار در دنیا
2 – عذاب استدراجی
وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ ﴿١٨٢﴾ وَأُمْلِي لَهُمْ ۚ إِنَّ كَيْدِي مَتِينٌ ﴿١٨٣﴾
و كسانى كه آيات ما را تكذيب كردند ، به تدريج ازجايى كه نمىدانند [به ورطه سقوط و هلاكت مىكشانيم تا عاقبت به عذاب دنيا و آخرت دچار شوند . ]«182» و به آنان مهلت مىدهيم ؛ [زيرا از سيطره قدرت ما بيرون رفتنى نيستند] يقيناً تدبير ونقشه من استوار است .«183»
( آعراف)
——————————————————————————————————————
>28<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ج – فلسفه آسایش کفار در دنیا
۱ – بی اررشی دنیا
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي الْبِلَادِ ﴿١٩٦﴾ مَتَاعٌ قَلِيلٌ ثُمَّ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۚ وَبِئْسَ الْمِهَادُ ﴿١٩٧﴾
رفت و آمد كافران در شهرها [با وسايل و ابزار فراوان و شوكت ظاهرى] تو را به طمع نيندازد. «196» [اين] برخوردارى اندك [و ناچيزى از زندگى زود گذر دنيا] است ؛ سپس جايگاهشان دوزخ است ، و آن بد آرامگاهى است .«197»
( آل عمران)
——————————————————————————————————————
>27<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
7 – بروز توانایی و استعداد
فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا ﴿٥﴾ إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا ﴿٦﴾
بىترديد با دشوارى آسانى است .«5» [آرى] بىترديد با دشوارى آسانى است . «6»
( انشراح)
——————————————————————————————————————
>26<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
6 – خیر و مصلحت بندگان
كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿٢١٦﴾
جنگ [با دشمن] بر شما مقرّر شده ، و حال آنكه برايتان ناخوشايند است . و بسا چيزى را خوش نداريد و آن براى شما خير است ، وبسا چيزى را دوست داريد و آن براى شما زيان دارد؛ وخدا [مصلحت شما را در همه امور] مىداند و شما نمىدانيد .«216»
( البقره)
——————————————————————————————————————
>25<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
5 – جلوگیری از غرور و سرکشی بندگان
حکمت روزی اندک برای مومنان
وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَلَٰكِنْ يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَا يَشَاءُ ۚ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ ﴿٢٧﴾
اگر خدا رزق را بر بندگانش وسعت دهد ، در زمين سركشى و ستم كنند ، ولى آنچه را بخواهد به اندازه نازل مىكند ؛ يقيناً او به بندگانش آگاه و بيناست .«27»( الشوری )
——————————————————————————————————————
>24<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
۴ – بالا بردن مقام مومنان
وَلَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَكَشَفْنَا مَا بِهِمْ مِنْ ضُرٍّ لَلَجُّوا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ ﴿٧٥﴾
اگر به آنان رحم كنيم و آسيبى را كه دچار آن هستند [از آنان] برطرف سازيم ، باز هم سرگردانند و در طغيانشان لجاجت مىورزند .«75»( المومنون )
——————————————————————————————————————
>23<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
5 – جلوگیری از غرور و سرکشی بندگان
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ ﴿١٥٥﴾ الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ ﴿١٥٦﴾ أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ ﴿١٥٧﴾
و بىترديد شما را به چيزى اندك از ترس و گرسنگى و كاهش بخشى از اموال و محصولات [نباتى يا ثمرات باغ زندگى از زن و فرزند] آزمايش مىكنيم . و صبركنندگان را بشارت ده .«155» همان كسانى كه چون مصيبتى سخت به آنان رسد مىگويند : انا لله و انا اليه راجعون «ما مملوك خداييم و يقيناً به سوى او بازمىگرديم »«156» آنانند كه درودها و رحمتى از سوى پروردگارشان بر آنان است و آنانند كه هدايت يافتهاند .«157»( البقره )
——————————————————————————————————————
>۲۲<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
3 – تضرع و زاری در پیشگاه خداوند
وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا إِلَىٰ أُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ ﴿٤٢﴾
و بىترديد ما به سوى امتهايى كه پيش از تو بودند [پيامبرانى] فرستاديم ؛ پس آنان را [چون با پيامبران به مخالفت و دشمنى برخاستند] به تهيدستى و سختى و رنج و بيمارى دچار كرديم ، تا [در پيشگاه ما] فروتنى و زارى كنند .«42»( النعام )
——————————————————————————————————————
>21<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
2 – جزای خود عمل
وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ ﴿٣٠﴾
هر آسيبى به شما رسد به سبب اعمالى است كه مرتكب شدهايد ، و از بسيارى [از همان اعمال هم] درمىگذرد .«30»( الشوری )
——————————————————————————————————————
>۲۰<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
ب : فلسفه بلا ها
۱ – بلا , امتحان بندگان
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّىٰ نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنْكُمْ وَالصَّابِرِينَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَكُمْ ﴿٣١﴾
مسلماً ما شما را امتحان مىكنيم تا مجاهدان از شما و صابران را مشخص نماييم ، و اخبار شما را نيز [كه اعمال و اسرار شماست] مىآزماييم [تا صدق و كذب شما را در همه امور معلوم بداريم . ] «31»( محمد )
——————————————————————————————————————
>19<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
الف : حتمی بودن امتحان
انواع امتحانات
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ ﴿١٥٥﴾
و بىترديد شما را به چيزى اندك از ترس و گرسنگى و كاهش بخشى از اموال و محصولات [نباتى يا ثمرات باغ زندگى از زن و فرزند] آزمايش مىكنيم . و صبركنندگان را بشارت ده .«155»( البقره )
——————————————————————————————————————
>18<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : عدل الهی و بلاها
الف : حتمی بودن امتحان
أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ ﴿٢﴾ وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۖ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ ﴿٣﴾
آيا مردم گمان كردهاند ، همين كه بگويند : ايمان آورديم ، رها مىشوند و [به وسيله جان ، مال ، اولاد و حوادث] مورد آزمايش قرار نمىگيرند ؟«2» در حالى كه يقيناً كسانى كه پيش از آنان بودند ، آزمايش كردهايم [پس اينان هم بىترديد آزمايش مىشوند] ، و مسلماً خدا كسانى را كه [در ادعاى ايمان] راست گفتهاند مىشناسد ، و قطعاً دروغگويان را نيز مىشناسد .«3»( العنكبوت )
——————————————————————————————————————
>17<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل دوم : عدل الهی
موضوع : نفی ظلم از ساحت پروردگار
إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ ۖ وَإِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضَاعِفْهَا وَيُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْرًا عَظِيمًا ﴿٤٠﴾
و بگو : همه ستايشها ويژه خداست كه نه فرزندى گرفته و نه در فرمانروايى شريكى دارد و نه او را به سبب ناتوانى كمككار و ياورى است . و او را بسيار بزرگ شمار .«111»( اسرا)
——————————————————————————————————————
>16<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
د – برخی صفات سلبی
۳ – نفی شریک , فرزند و یاور
وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ ۖ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا ﴿١١١﴾
و بگو : همه ستايشها ويژه خداست كه نه فرزندى گرفته و نه در فرمانروايى شريكى دارد و نه او را به سبب ناتوانى كمككار و ياورى است . و او را بسيار بزرگ شمار .«111»( اسرا)
——————————————————————————————————————
>15<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
د – برخی صفات سلبی
۲ – نفی رویت پروردگار
لَا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ ۖ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ ﴿١٠٣﴾
چشمها او را در نمىيابند ، ولى او چشمها را درمىيابد ، و او لطيف و آگاه است .«103»( انعام)
——————————————————————————————————————
>14<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
د – برخی صفات سلبی
۱ – بی مانند بودن خداوند
لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ
هيچ چيزى مانند او نيست-11 ( شوری)
——————————————————————————————————————
>13<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
ج – مهمترین اوصاف فعل
۳ – هدایت تشریعی
هَلْ أَتَىٰ عَلَى الْإِنْسَانِ حِينٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُنْ شَيْئًا مَذْكُورًا ﴿١﴾ إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا ﴿٢﴾ إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا ﴿٣﴾
آيا بر انسان زمانى از روزگار گذشت كه چيزى در خور ذكر نبود ؟«1» ما انسان را از نطفه آميخته و مختلطى] از مواد و عناصر] آفريديم و او را از حالتى به حالتى و شكلى به شكلى [از نطفه به علقه ، از علقه به مضغه ، از مضغه به استخوان تا طفلى كامل] درآورديم ، پس او را شنوا و بينا قرار داديم .«2» ما راه را به او نشان داديم يا سپاس گزار خواهد بود يا ناسپاس . «3»( انسان )
——————————————————————————————————————
>12<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
ج – مهمترین اوصاف فعل
۱ – رازقیت
وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُبِينٍ ﴿٦﴾
و هيچ جنبدهاى در زمين نيست مگر اينكه رزق او برخداست ، و [او] قرارگاه واقعى و جايگاه موقت آنان را مىداند ؛ همه [اين امور]در كتابى روشن ثبت است . «6»( هود )
——————————————————————————————————————
>11<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
ج – مهمترین اوصاف فعل
۱ – رحمت عام
قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ ۖ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ ۚ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ ﴿١٥٦﴾
خدا فرمود : عذابم را به هر كس بخواهم مىرسانم و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است ، پس به زودى آن را براى كسانى كه [از شرك و كفر و بتپرستى و ارتداد] مىپرهيزند و زكات مىپردازند و به آياتم ايمان مىآورند ، مقرّر مىدارم .«156»( اعراف )
——————————————————————————————————————
>10<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
ب – مهمترین اوصاف ذات
۲ -علم
عالم محضر خدا
أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَىٰ ﴿١٤﴾
مگر ندانسته كه قطعاً خدا [همه كارهايش را] مىبيند ؟«14»( علق )
——————————————————————————————————————
>9<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
ب – مهمترین اوصاف ذات
۲ -علم
همراهی و احاطه همیشگی خداوند
وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ ۚ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿٤﴾
و خدا به آنچه انجام مىدهيد بيناست .«4» ( حدید )
——————————————————————————————————————
>8<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
ب – مهمترین اوصاف ذات
۲ – علم
آگاهی خدا از نیات درونی
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ ۖ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ ﴿١٦﴾ إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ ﴿١٧﴾ مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ ﴿١٨﴾
همانا انسان را آفريديم و همواره آنچه را كه باطنش [نسبت به معاد و ديگر حقايق] به او وسوسه مىكند ، مىدانيم ، و ما به او از رگ گردن نزديكتريم .«16» [ياد كن] دو فرشتهاى كه همواره از ناحيه خير و از ناحيه شر ، ملازم انسان هستند و همه اعمالش را دريافت كرده و ضبط مىكنند .«17» هيچ سخنى را به زبان نمىگويد جز اينكه نزد آن [براى نوشتن و حفظش] نگهبانى آماده است ؛«18»(ق)
——————————————————————————————————————
>7<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
ب – مهمترین اوصاف ذات
1 – حیات ، علم و قدرت بی پایان
اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ ۚ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ ۚ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ ۚ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۖ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ ۚ وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ ۖ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا ۚ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ ﴿٢٥٥﴾
خداى يكتا كه جز او هيچ معبودى نيست ، زنده و قائم به ذات [و مدّبر و برپا دارنده و نگه دارنده همه مخلوقات] است ، هيچگاه خواب سبك و سنگين او را فرا نمىگيرد، آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است در سيطره مالكيّت و فرمانروايى اوست . كيست آنكه جز به اذن او در پيشگاهش شفاعت كند ؟ آنچه را پيش روى مردم است [كه نزد ايشان حاضر و مشهود است] و آنچه را پشت سر آنان است [كه نسبت به آنان دور و پنهان است] مىداند . و آنان به چيزى از دانش او احاطه ندارند مگر به آنچه او بخواهد. تخت [حكومت و قدرتش] آسمانها و زمين را فرا گرفته و نگهدارى آنها بر او مشقتآور نيست ؛ و او بلند مرتبه و بزرگ است .«255»(بقره)
——————————————————————————————————————
>6<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : اسما و صفات خداوند
الف – برخی اوصاف نیکوی خداوند
هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ ۖ هُوَ الرَّحْمَٰنُ الرَّحِيمُ ﴿٢٢﴾ هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ ۚ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿٢٣﴾
اوست خدايى كه جز او هيچ معبودى نيست ، داناى نهان و آشكار است ، او رحمان و رحيم است .«22» اوست خدايى كه جز او هيچ معبودى نيست ، همان فرمانرواى پاك ، سالم از هر عيب و نقص ، ايمنى بخش ، چيره، شكستناپذير ، جبران كننده ، شايسته بزرگى و عظمت، و خدا از آنچه شريك او قرار مىدهند منزّه است .«23»(حشر)
——————————————————————————————————————
>5<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : توحید و یگانگی خداوند
ادله و براهین توحید
2 – دلیل یگانگی خالق
وَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَٰنُ الرَّحِيمُ ﴿١٦٣﴾ إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ ﴿١٦٤﴾
و خداى شما خداى يگانه است ، جز او خدايى نيست ، رحمتش بىاندازه است و مهربانىاش هميشگى.«163» بىترديد در آفرينش آسمانها و زمين و رفت و آمد شب و روز و كشتىهايى كه در درياها [با جابجا كردن مسافر و كالا] به سود مردم روانند و بارانى كه خدا از آسمان نازل كرده و به وسيله آن زمين را پس از مردگىاش زنده ساخته و در آن از هر نوع جنبندهاى پخش كرده و گرداندن بادها و ابرِ مسخّر ميان آسمان و زمين ، نشانههايى است [از توحيد ، ربوبيّت و قدرت خدا] براى گروهى كه مىانديشند .«164» (البقره)
——————————————————————————————————————
>4<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : توحید و یگانگی خداوند
ادله و براهین توحید
1 – برهان تمانع
لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا ۚ فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ ﴿٢٢﴾ لَا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْأَلُونَ ﴿٢٣﴾
اگر در آسمان و زمين معبودانى جز خدا بود بىترديد هردو تباه مىشد ؛ پس منزّه است خداى صاحب عرش از آنچه [او را به ناحق به آن] وصف مىكنند .«22» خدا از آنچه انجام مىدهد ، بازخواست نمىشود و آنان [در برابر خدا] بازخواست خواهند شد .«23»(الانبیا)
——————————————————————————————————————
>3<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : تاکید بر شناخت دین صحیح
ب – نفی راه های با طل در اعتقادات
2 – نفی پیرویاز گمان در اعتقادات
وَمَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا ۚ إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ ﴿٣٦﴾
و بيشتر آنان [در عقايدشان] جز از گمان پيروى نمى كنند ، يقيناً گمان به هيچوجه انسان را از حق بىنياز نمىكند ، [و جاى معرفت و دانش را نمىگيرد] مسلماً خدا به آنچه انجام مىدهند داناست (یونس)
——————————————————————————————————————
>2<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : تاکید بر شناخت دین صحیح
ب – نفی راه های با طل در اعتقادات
1 – نفی تقلید در اعتقادات
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا ۗ أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ ﴿١٧٠﴾
و هنگامى كه به آنان [كه مشرك و كافرند] گويند : از آنچه خدا نازل كرده پيروى كنيد ، مىگويند : نه ، بلكه از آيينى كه پدرانمان را بر آن يافتيم ، پيروى مىكنيم . آيا اگر چه پدرانشان چيزى نمىفهميدند و راه [حق را به سبب كوردلى] نمىيافتند [باز هم كوركورانه از آنان پيروى خواهند كرد ؟ ] «170» (بقره)
——————————————————————————————————————
>1<
بخش اول : آیات اعتقادی
فصل اول : خداشناسی و توحید
موضوع : تاکید بر شناخت دین صحیح
الف – ستایش از تحقیق در کسب برترین اعتقاد
وَالَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَىٰ ۚ فَبَشِّرْ عِبَادِ ﴿١٧﴾ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚ أُولَٰئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللَّهُ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿١٨﴾
كسانى كه از پرستيدن طاغوت [يعنى بتها ، اربابان كفر و شيطانهاى سركش] دورى كردند و به سوى خدا بازگشتند ، بر آنان مژده باد ؛ پس به بندگانم مژده ده .«17» آنان كه سخن را مىشنوند و از بهترينش پيروى مىكنند ، اينان كسانى هستند كه خدا هدايتشان كرده ، و يقيناً خردمندند .«18» (زمر)
——————————————————————————————————————